Belux

Streptokokkeninfecties 

Streptokokken zijn veelvoorkomende kiemen bij alle diersoorten waaronder de mens. Ze zijn grotendeels (maar niet volledig) diersoortspecifiek. De belangrijkste soort is Streptococcus suis, die wijdverbreid is in varkenspopulaties.

Alles uitvouwen
  • Acute aandoening
    Gespeende biggen kunnen plotseling dood aangetroffen worden. In de eerste stadia van hersenvliesontsteking (meningitis) ligt de big trillend op de buik, met het haar recht overeind. Binnen twee tot drie uur treedt nystagmus op: snelle zijwaartse bewegingen van de ogen. Het dier ligt vervolgens op zijn zij en maakt fietsbewegingen. Rond de bek treedt schuimvorming op. De kiem dringt door in de bloedbaan en verspreidt zich van daaruit over het lichaam, waardoor het artritis en longontsteking kan veroorzaken.

  • Herhaalde gevallen van hersenvliesontsteking bij gespeende biggen is zeer suggestief voor de ziekte en wordt bevestigd door isolatie van de kiem uit de hersenen en daaropvolgende serotypering. Niet elk diagnostisch laboratorium kan deze onderzoeken uitvoeren.

    • Zo gauw de aandoening wordt vastgesteld, moet een behandeling worden ingezet. Bespreek de meest aangewezen behandeling met uw dierenarts.
    • Vergeet echter niet om de aangetaste dieren uit de groep te verwijderen en in de ziekenboeg te plaatsen.
    • Indien uw bedrijf vrij is van de aandoening, tracht dit zo te houden.
    • Onderzoek de bedrijven waar uw vervangende dieren vandaan komen voor de aankoop.
    • Koop geen dieren aan van bedrijven met klinische gevallen van meningitis.
    Op endemische bedrijven kan het aantal gevallen toenemen door:
    • hoge bezettingen in stallen voor gespeende biggen.
    • een systeem van continue productie waardoor de infectie onderhouden wordt.
    • PRRS-infecties, die de reeds aanwezige S. suis-bacteriën kunnen activeren.
    • het mengen van biggen na het spenen.
    • een klein luchtvolume per big, onvoldoende ventilatie in combinatie met een hoge luchtvochtigheid in de stal, enz.
  • De kiem wordt in verband gebracht met een groot aantal aandoeningen, waaronder meningitis, septicemie (bloedvergiftiging), polyserositis (ontsteking van de inwendige bekleding van borst- en buikholte), artritis, endocarditis (infectie van het hart) en pneumonie (longontsteking). De bacterie werd ook geïsoleerd bij gevallen van rinitis en abortus. Het patroon en het belang van de verschillende syndromen verschillen per land.

    Van S. suis bestaan 34 serotypen. Type 2 veroorzaakt soms ook septicemie en meningitis bij de mens. Het betreft dan voornamelijk mensen die met varkens of varkensproducten werken.

    In verschillende landen hebben verschillende serotypen de overhand. Type 1 is wijdverspreid in de meeste landen en veroorzaakt sporadisch artritis en nu en dan meningitis in zogende biggen, meestal rond een leeftijd van 1 tot 2 weken, soms ook bij dieren tot 6 weken.

    Introductie en overdacht van de pathogeen
    S. suis wordt van de ene big op de andere overgedragen door direct 'neus-neuscontact'. De kiem kan zich ook binnen een bedrijf verspreiden door indirect contact en (in beperkte ruimtes) door infectie via aërosol (deeltjes in de lucht). De bacterie kan zich vele maanden in de tonsillen van klinisch gezonde biggen ophouden. Sommige zeugen zijn drager.

    De meest waarschijnlijke besmettingsbron voor een bedrijf is de aanvoer van beren en/of gelten die drager zijn. Buiten het varken kan de kiem in zeer koud, vriezend weer 15 weken of langer overleven, maar bij normale kamertemperaturen sterft hij echter binnen 1 à 2 weken af. In rottende karkassen kan hij lange tijd overleven.

    De zeug geeft via de biest antistoffen door aan de zogende biggen. De ziekte komt daarom bij deze groep dieren maar zelden voor, tenzij ze voor het eerst op het bedrijf is binnengekomen. De ziekte komt veel vaker voor in de periode na het spenen, en begint vaak 2 – 3 weken na het spenen en blijft dan voortduren tot op een leeftijd van ca. 16 weken. Op de kraamafdeling en in stallen voor gespeende biggen worden alle dieren binnen 3 weken drager.